Νάξος με παιδιά

Αναζητώντας το «Μάτι της Νάξου»… ή μήπως τη γοργόνα των Κυκλάδων;

Η Νάξος είναι το νησί που βρίσκεται πρώτο στη λίστα των επιθυμιών αυτών που ταξιδεύουν με παιδιά. Έλληνες και ξένοι επιλέγουν τη Νάξο για τις καλοκαιρινές τους οικογενειακές διακοπές και όχι τυχαία. Γιατί; Οι παραλίες είναι πεντακάθαρες, ρηχές και αμμουδερές. Υπάρχει πληθώρα καταλυμάτων κατάλληλων για οικογένειες. Αποτελεί ιδανικό ορμητήριο για εκδρομές και σε άλλα δημοφιλή νησιά, όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος και η Δήλος, η Πάρος και οι Μικρές Κυκλάδες. Προσφέρει στους ταξιδιώτες κάτι παραπάνω από ήλιο και θάλασσα: όμορφα χωριά για πεζοπορία στη σκιά, καλό φαγητό, ντόπια προϊόντα, αυθεντικούς ανθρώπους και την…ησυχία που χρειάζεται κάθε οικογένεια για να δημιουργήσει τη δική της…φασαρία!

«Πρέπει να σηκωθείτε πρωί και να περπατήσετε νότια κατά μήκος της παραλίας. Εκεί θα βρείτε το «Μάτι της Νάξου», αν δεν το μαζέψει κάποιος πριν από εσάς», μας είπε η κυρία Αθηνά την ώρα που και οι τρεις κόρες μου είχαν γουρλώσει τα μάτια τους πάνω από τρία «κοσμήματα» της φύσης που μοιάζουν με πετρωμένα σαλιγκάρια. Σε αυτή τη φράση συνοψίστηκε η αρχή μιας οικογενειακής εξερεύνησης, μιας περιπέτειας και της εμπειρίας αυτής που συμβολίζει τις διακοπές των παιδικών μας χρόνων… Κι εμείς ως γονείς έχουμε την τύχη να ξαναζούμε με τα παιδιά μας!

Με ορμητήριο την Πλάκα

Ξυπνήσαμε πρωί-πρωί. Τα παιδιά ήταν έτοιμα με κουβαδάκια ανά χείρας πριν καλά-καλά σερβιριστεί το πρωινό. Περπατήσαμε για καμιά ώρα νότια μέχρι την άκρη της παραλίας της Πλάκας και έως ότου ο ήλιος ανέβηκε για τα καλά. Αλλά τζίφος! Δεν βρήκαμε ούτε ένα μικρό «ματάκι». Αντ’ αυτού, μια ντουζίνα ιδιαίτερες πέτρες «σαν μάρμαρο», όπως περιέγραψε η μικρή, και αρκετές πληροφορίες για τις μέρες των διακοπών που θα ακολουθούσαν.

Τη δεύτερη μέρα, τις είδα ξανά στην πόρτα πανέτοιμες πριν προλάβω να ανοίξω τα μάτια μου. «Σήμερα θα πάμε βόρεια. Αν λένε ότι τα «μάτια» βρίσκονται νότια, όλοι εκεί πάνε και τα μαζεύουν. Ε! λοιπόν! Εμείς θα πάμε βόρεια!» μου δήλωσε αγανακτισμένη η μεγαλύτερη. Φτάσαμε μέχρι το κεδρόδασος που χωρίζει την Πλάκα από την Αγία Άννα. Ξανά τζίφος! Αντί «ματιών της Νάξου», είχαμε μαζέψει αμέτρητα κάτασπρα σαλιγκαράκια από την άμμο κάτω από τους “κοντούς” αυτούς αξιώτικους κέδρους και είχαμε χαρτογραφήσει όλη την περιοχή της Πλάκας, που είναι αδιαμφισβήτητα η καλύτερη παραλία για οικογένειες σε όλο το νησί.

Η αμμουδιά στην Πλάκα και τα νερά είναι ονειρικά. Η παραλία είναι προστατευμένη από το μελτέμι και κατά μήκος της ακτής που διασχίζεται από ένα χωμάτινο δρόμο βρίσκονται οι καλύτερες επιλογές διαμονής και φαγητού: H Yucca, για συνταγές -δημιουργικής μεν- αξιώτικης δε κουζίνας, όπου φάγαμε μια «γλάστρα» για σαλάτα με τριμμένο παξιμάδι από χαρουπάλευρο για χώμα και ένα «φυτρωμένο» κλαδί φρέσκιας ρίγανης. Ο Παράδεισος, στη βόρεια άκρη που λειτουργεί από το πρωί έως το βράδυ με θαλασσινά, ψάρια, κρέατα παραγωγής τους και παραδοσιακά μαγειρευτά και στην άλλη μεριά τα Τρία αδέρφια με τραπεζάκια πάνω στην αμμουδιά και μια μικρή παιδική χαρά. Και το «κερασάκι στην τούρτα»; Το παγωτό φυσικά στα Waffle House. Μωσαϊκό, μπανόφι, μαστίχα, φερέρο και μπουένο με χωνάκι, σε φωλιά, σε βάφλα ή βαφλάκι που κρατάει ξύπνια τα παιδιά για λίγο παραπάνω κι ολοκληρώνει γλυκά τις απολαύσεις της ημέρας.

Στην Πλάκα, θα βρείτε θαλάσσια σπορ και μαθήματα windsurf στο Plaka watersports, -όχι και τόσο μίνι, μάλλον σούπερ- μάρκετ στο Μάραγκα μπροστά από το κάμπινγκ, γραφείο για ταξιδιωτικές πληροφορίες και εισιτήρια για ημερήσιες εκδρομές από την Αγία Άννα στις παραλίες της νότιας Νάξου που δεν πάει δρόμος, στα Κουφονήσια, τη Μύκονο και τη Δήλο και άμαξα που θα σας κάνει βόλτα το απόγευμα μέχρι να πέσει ο ήλιος.

Πραγματικά για μία εβδομάδα, δεν θα χρειαστείτε αυτοκίνητο. Αν πια τόσο βαρεθείτε, πάρτε το λεωφορείο -που περνάει κάθε μισή ώρα- και σε 5 λεπτά θα είστε στην παραλία της Αγίας Άννας -εδώ θα βρείτε και θαλάσσια ποδήλατα- σε 10 λεπτά στον Άγιο Προκόπιο και σε 20 λεπτά στη Χώρα για να περπατήσετε στο Κάστρο και μέχρι την Πορτάρα και τη Γρόττα, καιρού επιτρέποντος φυσικά.

Η Νάξος με τα πόδια

Ποιος θα το περίμενε ότι ένα κυκλαδονήσι και μάλιστα το κατακαλόκαιρο κρύβει μαγικές διαδρομές πεζοπορίας στη φύση και τα χωριά του; Σε αντίθεση με άλλα νησιά του Αιγαίου, που υπολείπονται βλάστησης, σκιάς, νερού και δροσιάς, στην καρδιά της Νάξου υπάρχει ένα δίκτυο καλοσυντηρημένων μονοπατιών που περνούν μέσα από οπωροφόρα και πυκνή βλάστηση, ποταμιές, ενετικούς πύργους αρχόντων, με μύλο και αποθήκες, σοβατισμένα χωριά και εκκλησιές με πλούσια ιστορία.

Μια εύκολη διαδρομή, ακόμα και για παιδιά προσχολικής ηλικίας, είναι από την Άνω στην Κάτω Ποταμιά. Το μονοπάτι ξεκινάει μέσα από την πηγή του πάνω χωριού, είναι κυκλικό και μπορείτε να «κόψετε» τη διαδρομή επιστρέφοντας από τη Μέση Ποταμιά. Μούρα, βατόμουρα και κρανιά, σύκα, σταφύλια και βανίλιες, σαρκοφάγα φυτά που παγιδεύουν τα κουνούπια και πολύχρωμες -σχεδόν διάφανες- λιβελούλες είναι οι θησαυροί της φύσης που μπορεί και να… βρεθούν στα μικρά σακίδια.

Η Γιώτα, πιστοποιημένη ξεναγός ερμηνείας, γεωλόγος και συνοδός πεζοπορίας, είναι η πλέον κατάλληλη για να σας φανερώσει τις ιστορίες του μονοπατιού. Ποιος είναι ο σημερινός ιδιοκτήτης του νερόμυλου του Γρύλη και πώς μια δούκισσα της οικογένειας Μπαρότσι αποφάσισε να λήξει τη «βεντέτα» με τους Κόκκους με το να παντρευτεί έναν δούκα απόγονο του αντίπαλου οικοσήμου; Γιατί τα ενετικά αρχοντικά έχουν μικρά ανοίγματα στους κάτω ορόφους και είναι ευάερα και ευήλια στους πάνω; Ποια είναι τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που δήλωναν την κοινωνική τάξη των ιδιοκτητών; Πώς έπλεναν τα ρούχα στο ποτάμι, σε ποια παγκάκια γινόταν ο κοινωνικός σχολιασμός της εποχής και γιατί οι ενετικοί πύργοι του νησιού αποτέλεσαν το πρώτο “real estate” μετά την ενσωμάτωση της Νάξου στο σύγχρονο ελληνικό κράτος; Αναζητήστε διαθεσιμότητα για την πιο εύκολη για οικογένειες με μικρά παιδιά διαδρομή συνοδεία έμπειρου οδηγού εδώ.

Διαδρομές με αυτοκίνητο

Η Νάξος δεν «γυρίζεται» σε μία εβδομάδα. Ούτε όλα τα χωριά της μπορείς να περιδιαβείς, ούτε σε όλες τις ωραίες παραλίες προφταίνεις να κολυμπήσεις, ούτε τις πιο αυθεντικές γεύσεις προλαβαίνεις να γευτείς. Πολύ περισσότερο όμως μια εβδομάδα δεν φτάνει για να ανακαλύψεις τη ζωή των ανθρώπων της. Κι αν είσαι από αυτούς, που τους αρέσει να αναμειγνύονται με τους ντόπιους, αν δεν ταξιδέψεις στην ενδοχώρα και δεν φτάσεις στα πιο απόμερα ψαροχώρια του νησιού, θα φύγεις «λειψός».

Από την Πλάκα στο Αλυκό και το Σαγκρί

«Το πιο ωραίο μπλε της θάλασσας, εγώ το βρήκα στο Αλυκό», μου είπε η δεύτερή μου κόρη όταν κάναμε τον απολογισμό των διακοπών. Εκείνη την ημέρα είχαμε ξεκινήσει από την Πλάκα με κατεύθυνση νότια. Προσπεράσαμε τις πιο ανεμοδαρμένες παραλίες της δυτικής Νάξου, όπου έχουν βάση σχολές θαλασσίων σπορ στη Μικρή Βίγλα και στο Καστράκι και κάναμε το δεύτερο μπάνιο της ημέρας στο Αλυκό, σχεδόν μέσα στο μεγαλύτερο κεδρόδασος του νησιού. Η άμμος γεμάτη κοχύλια και η θάλασσα βαμμένη τυρκουάζ.

Καθώς έπεφτε ο ήλιος, συνεχίσαμε προς την ενδοχώρα με κατεύθυνση το Ναό της Δήμητρας, που βρίσκεται περικυκλωμένος από στάχια και δεμάτια -τι καλύτερο για τη θεά της γεωργίας και των δημητριακών;!- και τον Πύργο του Μπαζαίου, έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους ενετικούς πύργους της Νάξου, όπου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις.

Στο κέντρο του νησιού: από τους Κούρους στις βυζαντινές Μονές

Οι διαδρομές στην ενδοχώρα της Νάξου είναι ένα ταξίδι από την αρχαιότητα, τον κυκλαδικό πολιτισμό και τα λατομεία του μαρμάρου όπου φιλοτεχνούνταν τα «θεϊκά» αγάλματα της Δήλου, στα βυζαντινά χρόνια και τις σπάνιες Μονές, ως τα χρόνια της Ενετοκρατίας και τους πύργους.

Με κατεύθυνση από τη Χώρα προς τις Μέλανες, ο δρόμος θα σας οδηγήσει στους Μύλους και το Φλεριό με τα περιβόλια και τα πολλά νερά. Η εξαιρετική αυτή τοποθεσία και η πλούσια σε μάρμαρο γη ευνόησαν την ανάπτυξη λατομείων ήδη από τον 6^ο π.Χ. αιώνα. Με λίγο περπάτημα, μέσα από ένα σκιερό μονοπάτι, όπου το τραγούδι από τα τζιτζίκια είναι εκκωφαντικό, θα φτάσετε σε έναν από τους τρεις «τραυματισμένους» Κούρους του νησιού. Ο δεύτερος της περιοχής, που βρίσκεται στο «Φάραγγα» απαιτεί περισσότερο περπάτημα. Ο Κούρος είναι ξαπλωμένος μέσα σε ένα κατάφυτο περιβόλι να μαρτυρά την ιστορία του μαρμάρου της Νάξου και τη διαδικασία κατασκευής των επιβλητικών αυτών αγαλμάτων που κοσμούν τους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και τα Μουσεία όλου του δυτικού κόσμου. Μπορείτε να κάνετε και πεζοπορία μέχρι τον Κούρο από τους Μύλους συνοδεία έμπειρου οδηγού, που θα εμπλουτίσει τις γνώσεις με πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Αναζητήστε διαθεσιμότητα εδώ.

Επόμενη στάση ο Κυνίδαρος, όπου η μυρωδιά του φρεσκοζυμωμένου ψωμιού που ψήνεται στον ξυλόφουρνο και η τσίκνα του ντόπιου κρέατος προπορεύεται της φήμης του! Δοκιμάστε από όλα τα κρέατα στου Βασιλαρακιού, – αν μπορέσετε τα παϊδάκια, το μοσχάρι ψητό σε φέτες, το μοσχαρίσιο λουκάνικο και όλων των ειδών τα κρέατα που είναι σιτεμένα άνω των 30 ημερών- ζυμώστε και ψήστε παραδοσιακά πιτάκια στον ξυλόφουρνο κλείνοντας τη θέση σας εδώ.

Η Μονή πήρε το όνομά της από την αρχαιότερη βυζαντινή Μονή στα Βαλκάνια, της Παναγιάς της Δροσιανής. Βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό, πάνω στο δρόμο που οδηγεί προς το Χαλκί, διαδρομή που μπορείτε και να περπατήσετε συνοδεία έμπειρου οδηγού.  Αναζητήστε διαθεσιμότητα εδώ.

Στον Καλόξυλο, η Κατερίνα Ανδριέλου, Ναξιώτισσα φιλόλογος, με την τέχνη που της κληροδότησε ο τόπος και η μητέρα της παραδίδει μαθήματα μαγειρικής με αυθεντικά προϊόντα για να δείτε… όλη τη Νάξο σε ένα τραπέζι! Μαγειρέψτε, γευτείτε, ζήστε το βίωμα, όπως το ζει η Κατερίνα.

Μετά το Χαλκί με την ωραία πλατεία, θα συναντήσετε το Φιλώτι, το χωριό με τους περισσότερους και τους πιο φημισμένους τσαμπουνάδες της Ελλάδας. Στην πλειοψηφία τους τσομπάνηδες, εξ’ου και δεινοί παίκτες της τσαμπούνας, με γυναίκες που η φήμη τους ως καλών νταντάδων έφτασε στα καλύτερα αθηναϊκά σαλόνια, οι Φιλωτίτες δεν εγκαταλείπουν τη γενέτειρά τους, απόδειξη ότι είναι το πιο πολυπληθές χωριό του νησιού. Και μόλις φτάσετε στην πλατεία, θα καταλάβετε αμέσως τι εννοώ. Ξαποστάστε κάτω από τη σκιά των δέντρων, με μια μπύρα ή ένα ούζο με μεζέ, ντομάτες, ελιές, μια ποικιλία αξιώτικων τυριών και ντόπιο λουκάνικο.

Επισκεφτείτε την κοντινή Μονή Φωτοδότη. Παρατηρήστε τα μοναδικά στο είδος τους γλυπτά και χρωματισμένα μάρμαρα στο τέμπλο και με μεγάλη προσοχή ανεβείτε στα κελιά για να δείτε τον τρούλο από ψηλά και ίσως και κανένα νεογέννητο αρπακτικό ή κουκουβάγια να φωλιάζει σε κάποια από τις πολεμίστρες. Αν πάτε με αυτοκίνητο μπορεί να συναντήσετε μια σιδερένια πόρτα να φράσσει στο βατό χωματόδρομο. Μην ντραπείτε! Ανοίξτε την, περάστε και κλείστε την πίσω σας. Αν προτιμάτε την πεζοπορία, η διάσχιση του φαραγγιού του Δανακού είναι πολύ ενδιαφέρουσα για παιδιά του Δημοτικού και μεγαλύτερα, αλλά καλό είναι να συνοδεύεστε από έναν έμπειρο οδηγό που να γνωρίζει τα πάντα για την περιοχή και το καστρομονάστηρο, που είναι το αρχαιότερο στη Νάξο. Αναζητήστε διαθεσιμότητα εδώ.

Στ’ Απεράθου και στης Νάξου το βορρά

Μετά το Χαλκί και το Φιλώτι, φτάσαμε στην Απείρανθο, ένα από τα γνωστότερα νησιά των Κυκλάδων με τα κάτασπρα σοκάκια, τα πετρόκτιστα σπίτια και την πολιτισμική συγγένεια με τα ορεινά χωριά της Κρήτης. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται η πρόσφατα ανακαινισμένη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Κυριακής,  μια σπάνια περίπτωση βυζαντινού ναού, που αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία της περιόδου της Εικονομαχίας κι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία των Βαλκανίων. Ο διάκοσμος είναι ανεικονικός. Αντί εικόνων, περιλαμβάνει περίτεχνα γεωμετρικά μοτίβα, πτηνά, λουλούδια και σταυρούς που στολίζουν το μικρό ξωκλήσι, η αποκατάσταση του οποίου επιβραβεύτηκε με την τιμητική διάκριση Europa Nostra. Ενημερωθείτε για τις ώρες επίσκεψης από το Αρχαιολογικό Μουσείο Απειράνθου. Για μια περιήγηση στην Απείρανθο, την ιστορία και τις ιδιαίτερες γωνιές της, κλείστε τη θέση σας εδώ.

Από την Απείρανθο, αν ακολουθήσετε πορεία βόρεια, μέσα από βουνά και χωριά, θα καταλήξετε σε ένα από τα ωραιότερα και πιο αυθεντικά χωριά του Αιγαίου. Η Κωμιακή (ή Κορωνίδα) είναι το ψηλότερο χωριό της Νάξου, με κατάλευκα σοκάκια και πολλά καφενεία, καθόλου- μα καθόλου- τουριστικά. Μπορεί να σας τηγανίσουν ντόπιες πατάτες, να σας κόψουν ντομάτα «τριαντάφυλλο» που θα μοσχομυρίζει καλοκαίρι, να σας τηγανίσουν κανένα καλαμαράκι και κανένα χταπόδι αν τους έφερε κάποιος ψαράς. Ουζάκι, μπυρίτσα, αναψυκτικά και καλή καρδιά. Η κοντινότερη παραλία από εδώ είναι ο Απόλλωνας, αμμουδερή και ρηχή, η μόνη τόσο «μπεμπίσια» στο βορρά, όπου θα συνδυάσετε το τερπνόν μετά του ωφελίμου, αν ανεβείτε μέχρι τον Κούρο του Απόλλωνα, που… φαίνεται να «έκανε στάση» εδώ πριν χιλιάδες χρόνια πηγαίνοντας από το λατομείο στο λιμάνι!

Από τη Μουτσούνα ως το νότο με θέα τα Κουφονήσια

«Το καλό το ψάρι θα το φας στη Μουτσούνα, και τις απάτητες παραλίες θα τις βρεις στη νοτιοανατολική Νάξο με τα τρεχαντήρια του καπετάν-Γιάννη», μου είπε μια ντόπια φίλη που ξέρει ότι μ’ αρέσουν τα δυσεύρετα. Από την Απείρανθο, αν κινηθείτε ανατολικά, θα ακολουθήσετε την πορεία του εναέριου σιδηρόδρομου που μετέφερε σμυρίδα από τα μεταλλεία ως τη Μουτσούνα, το γραφικό ψαροχώρι σήμερα, λιμάνι κάποτε, από όπου γινόταν η εξαγωγή. Δυο ταβέρνες με μαγειρευτά, φρέσκο ψάρι και κρέατα (όπως όλη η Νάξος), ένα καφέ με παγωτά και γλυκά και μια αμμουδερή παραλία λίγο ξεχασμένη από την πολύβουη δυτική πλευρά του νησιού.

Συνεχίζοντας με κατεύθυνση τον Πάνερμο, θα συναντήσετε την υπέροχη αμμουδερή παραλία της Ψιλής Άμμου, η οποία δεν έχει καμίας μορφής οργάνωση. Ένα ύφασμα τεντωμένο σε τέσσερις καλαμιές κι ένας γκριζομάλλης κύριος καθισμένος σε πλαστική καρέκλα με μαλλιά που του ανέμιζε ο αέρας. Ανεκτίμητη εικόνα μοναχικής ευτυχίας μέσα στο ελληνικό καλοκαίρι.

Στο νοτιότερο -προσβάσιμο με αυτοκίνητο- σημείο του νησιού βρίσκεται ο Πάνερμος, από όπου τα τρεχαντήρια του καπετάν- Γιάννη, η «Γιαλίτισσα» και ο «Άγιος Νικόλαος», θα σας ταξιδέψουν στην παρθένα Νοτιοανατολική Νάξο. Τα δρομολόγια πραγματοποιούνται από Ιούνιο-Σεπτέμβριο με αναχώρηση στη 13:00, 15:00 και 17:00 και το εισιτήριο κοστίζει 10 ευρώ για τους ενήλικες και 5 ευρώ για τα παιδιά μέχρι 7 ετών.

Στην επιστροφή, βλέπαμε τον ήλιο να δύει πίσω από τις Μικρές Κυκλάδες, τα Κουφονήσια και την Κέρο, που έμοιαζαν μπροστά στη Νάξο τόσο μικρά. Αν συνεχίσετε το ταξίδι σε αυτό το μικρό παράδεισο του Αιγαίου, επισκεφτείτε τις Μικρές Κυκλάδες με παιδιά και μωρά

Πριν ταξιδέψουμε στη Νάξο διαβάσαμε «Το Ταξίδι της Κυμοθόης», ένα αρχαιολογικό παραμύθι με μια γοργόνα που διηγείται την ιστορία του κυκλαδικού πολιτισμού και της βυθισμένης πολιτείας στη Γρόττα, όπου το κύμα δεν αφήνει να πλησιάσει κανείς. Πηγαίνετε μια βόλτα και θα το διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι. Δείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ. 

Διαμονή ιδανική για οικογένειες στην Πλάκα, τα Athina studios & suites. Όχι γιατί τα διπλανά δεν είναι καλά. Αλλά πάνω από όλα η φιλοξενία είναι οι άνθρωποι! Δείτε όλες τις φιλικές στις οικογένειες δραστηριότητες και εμπειρίες που προτείνει το ΜΑΜΑΚΙΤΑ στη Νάξο εδώ και κάντε την κράτησή σας.